ABD üretim artışı ham petrol piyasası için tehdit olur mu?
FED sonrası emtia piyasası genelinde güçlü Dolar etkisi ile gözlenen satış baskısının enerji piyasasında etkili olmadığını ve ham petrol piyasasının rafineri ürünlere kıyasla daha güçlü duruş ve toparlanma ile lider konumunun öne çıktığı anlaşılıyor.
Hindistan mutandı, İran ile nükleer anlaşmanın tazelenmesi ve arz tarafında artış ihtimali gibi negatif unsurları görmezden gelerek talepten aldığı destek ile yükselen piyasada önümüzdeki haftalarda arz/talep dengesini bozacak gelişme olarak ABD üretim artışı öne çıkıyor. Mevcutta 11.2 milyon/varil günlük üretim rakamı petrol piyasasını rahatsız etmiyor ancak önümüzdeki haftalarda tekno kuyu sayısında artışın devamı piyasa genelinde morallerin yerinde olmadığı ortamda düzeltmelere bahane olabilir. Bu nedenle haftalık raporumuzda ABD üretimindeki istatistiklere yer verme gereği duydum.
Kovid-19 pandemisi sırasında emtia piyasasında talep tarafındaki daralma ilk etki ile üretim sürecinde ayarlamalara yol açtı. Kısa bir hatırlatma yapacak olursak ABD’de Mart 2020 tarihinde küresel petrol üretimi günlük 13 milyon varil ile rekor yüksek seviyedeydi. Haziran ayı sonunda ABD üretimi günlük 11 milyon varile düşerken bu rakamın Eylül sonunda 10.7 milyon varil olduğunu ve nihayetinde Teksas bölgesinde kasırga etkisi ile aksayan üretim sonucu Ekim ayında bir ara 10 milyon varil altına gerilediği görüldü.
Kasım ayı başı ile Mayıs ortası arasında ABD’de günlük ham petrol üretim miktarı 10.9 ile 11.0 milyon varil arasında dar bir aralık içinde kaldı. Mayıs ayı sonlarına doğru ılımlı bir geri çekilme sonrası geçtiğimiz hafta ABD’de günlük ham petrol üretim miktarı 11.2 milyon varil seviyesine yükseldi. Bu rakam geçtiğimiz senenin günlük 13 milyon varil üretim miktarının altında olmakla beraber Mayıs 2020 den sonra görülen en yüksek seviye olarak lanse edilebilir.
ABD ve Kanada’da toplam ham petrol ve doğalgaz çıkarma faaliyetini yansıtan Baker Hughes haftalık raporuna göre ABD içinde petrol üretimi yapan tekno kuyu sayısı Ekim 2014 tarihinde 1,609 ile rekor yüksek seviyedeydi. Ancak ham petrol fiyatlarının 100 dolar/varil altında çift haneli rakamlara gerilemesi ile beraber tekno kuyu sayısı düşüşe geçti. Mart 2020 tarihinde covid-19 pandemisi ile beraber ABD’de ham petrol üretimi yapan tekno kuyu sayısı geçtiğimiz Ağustos ayında 172 ile 15 yılın düşük seviyesine geriledi.
Ekonomide pandemi etkilerinin yavaş yavaş geride kalışı ve artan talebe paralel yükselen fiyatlar son Baker Hughes raporuna tekno kuyu sayısında artış olarak yansımış. Son raporda ABD’de ham petrol üretimi yapan tekno kuyu sayısı 2020 Ağustos ayına kıyasla ikiye katlayarak 373 olarak açıklandı. Tekno kuyu sayısında artışın olduğu bu dönemde fiyat hareketine bakıldığında Kasım ayında 42 dolar/varil olan Amerikan tipi ham petrol fiyatının geçtiğimi hafta 72 dolar/varile ulaştığını gördük.
Öte yanda, Uluslararası enerji Ajansı (EIA) raporuna göre 11 Haziran tarihinde ham petrol stokları 466.7 milyon varil olarak 15 haftanın düşük seviyesine geriledi. 466.7 milyon varil rakamı aynı zamanda 5 yıllık ortalamanın yaklaşık 25 milyon varil altında. ABD’de üretim yapan rafineriler 15 ayın yükseğinde kapasite ile çalışırken Ekim 2014 yüksek seviyesi çok uzak olmakla birlikte ABD’de ham petrol üretiminin önümüzdeki aylarda artması yüksel ihtimal diyebilirim.