ALICILAR KONTROLÜ ELDEN BIRAKMIYOR...
Temmuz ayı OPEC+ toplantısı Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirliklerinin (BAE) günlük üretim artışı ve bu artıştan almak istediği pay konusunda anlaşamaması nedeni ile karara bağlanamadı. OPEC+ kaynakları Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Rusya'nın üretimi artırmak için bir anlaşmaya varılmasına yardımcı olmak için arabuluculuk yapmaya çalıştığını bildirdi. Beyaz Saray Salı günü yaptığı açıklamada, ABD'nin Suudi Arabistan ve BAE'deki yetkililerle üst düzey görüşmeler yaptığını söyledi. ABD ve Rusya’nın arabuluculuk için araya girdiği haberleri ile yakın vade ham petrol fiyatları 71.00 dolar/varil seviyesine doğru geri çekildi. Ancak hafta sonuna doğru kartelin (OPEC+) tekrar bir araya gelmeyişi ve son bir haftadır süregelen çözümsüzlük ile fiyatların tekrar yükselişe geçtiğini gördük.
2020 Mart ayında pandemi süreci ile petrol fiyatları talep endişesi ile -40 dolar/varil seviyesini görmüştü. Bu gelişme ardından OPEC+ üretici ülkeler bir araya gelerek üretimi 2019 yılı talebinin yaklaşık %10’u olacak şekilde kısma kararı aldılar. Günlük 10 milyon/varil üretim kısıntısı kararı ardından arz/talep dengesinde açık verir konuma gelen piyasada fiyatlar yükselişe geçti. 2020 son çeyrekte aşı haberleri ve ülkeler bazında zamanla hızlanan aşılama süreci özellikle senenin ikinci yarısında talep artışını gündeme getirdi. Buna istinaden OPEC+ Mayıs-Ağustos döneminde zirve yapması beklenen talep eşliğinde üretimi kademeli artırma kararı aldı. Kartel bu dönemde talep artışını rehber alarak günlük 2 milyon varil üretimi artıracaktı.
Öte yanda Suudi Arabistan potansiyel İran ve Venezuela arzı yanında yeni varyantlar ile talepte geri çekilmeyi dikkate alarak 2020 yılında 10 milyon/varil üretim kısıntısını piyasaya tekrar sürerken temkinli olmak istiyor. 2021 yılı üretim politikalarında yaklaşık 5.8 milyon varil/gün üretimi saklı tutarak 2022 yılı talep beklentilerine göre karar verilmeli görüşünü savunuyor. Son yıllarda petrol endüstrisine büyük yatırımlar yapmış olan BAE ise günlük üretim artışının 3.8 milyon varil artırılmasını ve ülkenin 700 bin varil arzına izin verilmeni istiyor. Birleşik Arap Emirlikleri itilaf etmemiş olsa idi Temmuz ayı toplantısında Ağustos ayında günlük 400 bin varil ek artış kararı çıkacaktı. Önceki raporlardan hatırlarsanız yaz aylarında planlanan üretim artış kararına rağmen talep artışının rahatlıkla bu arzı emeceğini düşünüyordum. Piyasada öyle düşünüyor olmalı ki OPEC toplantısı öncesinde dahi alış yönlü eğilim devam etti. Gelinen noktada kartel dışında üretim artışları ve üretici ülkeler arasında satış rekabeti içinde petrol fiyatı savaşı piyasa için en kötü senaryo olur. Geçtiğimiz hafta fiyatlamalarına bakınca enerji piyasası eninde sonunda anlaşma olacağına inanıyor.
OPEC+ ve arz tarafındaki gelişmeleri bir kenara bırakarak diğer piyasa değişkenlerine bakınca;
ABD üretimi son aylarda tekno kuyu sayısında artışa rağmen günlük 11.3 milyon varil ile 2020 başındaki günlük 13.1 milyon üretim miktarının altında seyrediyor. ABD üretimi Teksas da kasırga etkisi ile üretime ara verilmesi ardından günlük 9.7 milyon varil seviyesine gerilemişti. Fiyatlarda yükseliş ve artan talep ile tekno kuyu sayısında artışın süreceğini tahmin etmek güç değil ancak yine de ABD üretiminin 13.1 milyon varil seviyesinden geldiğini düşününce şimdilik endişe kaynağı olarak görülmüyor. 02 Temmuz tarihli raporda ABD’de petrol üretimi Mayıs 2020 tarihinden bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Üretim artıyor ancak tüketim artışının göreceli fazla oluşu nedeni ile ek bir arz oluşuncaya dek enerji boğa piyasasında kalmaya devam edecektir.
2020 senesi Mart ayında %57 seviyesine gerileyen ABD rafineri kullanım oranı Temmuz ayı başında %93’e yükseldi. Uluslararası Enerji Ajansı (EIA) verilerine göre, ABD ham petrol stokları geçen hafta 6,9 milyon varil azalarak 445,5 milyon varile geriledi. Benzin stokları haftada 6,1 milyon varil (beklenti 2,2 milyon varil) azalarak 235,5 milyon varil olarak açıklandı. Son verilerde ülkede benzin talebi günlük rekor 10.043 milyon varil olurken benzin stokları önceki senenin 16 milyon/varil, 5 yıllık ortalamanın 4.5 milyon varil altında seyrediyor. Yaz aylarında bu ivmenin korunduğu ortamda ABD’de rafinerilerin tam kapasiteye yakın çalışması sürpriz olmaz. Önümüzdeki haftalarda OPEC+ tarafındaki gelişmeler ile bir miktar volatilite artışı olsa da ham petrol fiyatlarında yukarı yönlü hareketin devam etmesini bekliyoruz. Öte yanda benzin talebi mevsimsel etki ile Ağustos ayında zirve yapıp sonrasında düşüşe geçebilir. Bu senaryoda ham petrol fiyatlarında yükselişe benzin fiyatlarında Ağustos ayından sonra düzeltmeye göre strateji belirlemek makul görülüyor.
