27.06.2022Enerji Bülteni

NoorCM ENERJİ Raporu - Sn. Arzu Toktay'ın Katkılarıyla

ENERJİ PİYASASI VERİ TAKVİMİ


29  Haziran 17:30

 ABD DOE Ham Petrol Stokları Haftalık Değişim -2.0 mio varil  **

WTI Petrol (NYMEX)

Cushing Oklohama ham petrol stokları

ABD tekno kuyu değişimi

Küresel ekonomik yavaşlama ve ham petrol talebi...

Bir tarafta arz tarafında sıkışıklık diğer tarafta küresel ekonomik yavaşlama ve talep yönlü endişeler ham petrol piyasası gözünü talebe çevirdi ve geçtiğimiz hafta Amerikan tipi ham petrol 101.53 dolar/varil düşük seviyesini gördü. Haftanın son işlem gününde gelen alımlar ile kapanışın 107.00 dolar üzerinde gerçekleşmesi ile alıcıların direndiğini söyleyebiliriz. Derinlik raporunda son 52 haftanın düşük seviyesinde fon pozisyonlanması ardından gelen tepki alımları yeni haftada devam edecek mi?

Rusya-Ukrayna savaşının başlaması ve Rusya’ya ambargolar Mart ayında WTI ham petrol fiyatlarını 130.00 dolar seviyesine taşıdı. Sonrasında gelişmiş ülkelerin EIA ile koordineli olarak stratejik rezervlerden satış kararı kısa vadede yaraya merhem sürdü. 21 Haziran 2022'de Ham Petrol WTI Vadeli İşlemleri, 101.50 dolar/varile geriledi. Ancak geriye dönüp bakıldığında, 2022'nin ilk yarısında 70.00 dolar civarında olan ham petrol fiyatının halen %50 primli olduğu görülüyor. Yüksek petrol fiyatları yakıt ve nakliye maliyetlerini yukarı çektiğinden fiyatların genel düzeyini de yukarı çekiyor. Kısaca, enflasyon!

ABD ve Avrupa ülkeleri Rusya'ya yaptırım uygularken, ham petrol için yeni kaynaklar aramak zorunda kalıyorlar. Doğal olarak Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü OPEC’e başvurarak üyelerinden üretimi artırmalarını istiyorlar. Ancak, geçen aylarda üretilen toplam miktarda sadece ihmal edilebilir değişiklikler oldu. Yeni haftada 30 Haziran OPEC+ toplantısından çıkacak bu anlamda önemli. Öte yanda ABD Başkanı Joe Biden’ın petrol üretimi yapan şirketlere üretimi artırın çağrısı geçtiğimiz haftanın haber akışı içerisindeydi. Petrol üretimini artırmak nasıl bu kadar zor?

Bu soruyu cevaplamak için, petrol endüstrisi hakkında temel bir anlayışa sahip olmak gerekir. Petrol üreticileri, ulusal şirketlerden (Ulusal İran Petrol Şirketi), çok uluslu şirketlerden (ExxonMobil) küçük ölçekli özel şirketlere kadar her şekil ve boyutta gelir.

Ulusal sermayeli işletmeler, temel finansal kazanımların ötesine geçen, öncelikle ulusun çıkarlarını takip eder, jeopolitik ve diplomatik ilişkiler ticari kararlarında önemli rol oynarlar. Çok uluslu şirketler özellikle herhangi bir hükümete hesap vermek zorunda olmasalar da, yine de hissedarların (veya yatırımcının) çıkarları için çalışmak zorundadırlar. 2015'teki petrol krizinden bu yana, petrol şirketleri zorlanıyor, artan üretim aynı zamanda daha fazla işçi kiralamak, yeni makineler satın almak ve bakımını yapmak gibi daha yüksek işletme maliyetlerine de dönüşüyor. ExxonMobil gibi petrol devlerinin bile, petrol fiyatlarındaki büyük bir düşüş ile üretim kaynaklı gelirleri kolayca ortadan kaldırabilir. Sonuç olarak, büyük özel petrol şirketleri son yıllarda üretimlerini genişletme konusunda daha ihtiyatlı hale geldi.

Küçük ölçekli petrol üreticilerine gelince, onların endişeleri ve sıkıntıları genellikle büyük şirketlerden daha fazladır. Daha küçük boyut, riskleri büyük ölçüde artırır, örneğin bir kasırga, tek gelir kaynağını durdurarak tek petrol tesisini tamamen yok edebilir. Ayrıca, petrol endüstrisi genel olarak işgücü sıkıntısı çekiyor, şirketler 2015 petrol kazasında işten çıkarılan işçileri yeniden işe alamamış, uzun çalışma saatleri ve zorlu koşullar, işe alım için hoş bir mesaj vermiyor. Daha küçük üreticiler söz konusu olduğunda, tek bir işçi büyük bir fark yaratabilir. İşgücü sıkıntısı dışında, tüm petrol üreticileri ekipman parçalarında da sıkıntıyla karşı karşıya kaldı ve bu da maksimum üretim kapasitelerini azalttı. İşlevsel yedek makineler, şu anda kullanımda olanları onarmak için genellikle sökülüyorlardı, son arz şokları yeni parçaların bulunabilirliğini sınırladı ve fiyatları yükseltti. Zamanla, daha az çalışan makine daha az yağ üretir. Önceki tüm meseleler ele alınsa bile, yeni işçileri eğitmek, atıl durumdaki petrol kuyularını ve makineleri onarmak zaman alıyor ve tekrar varil petrol pompalamak için birkaç ay gerekiyor. Kısacası, petrol üreticileri üretimi artırmak için uygun motivasyon ve kaynaklardan yoksun. Tepki süresi söz konusu olduğunda, arz tarafı talep tarafı kadar çevik değil.

Bu hafta OPEC+ üretimi daha fazla artırma kararı verse bile ülkeler bazında kotaları yakalamak zor görülüyor. OPEC üyesi Libya'daki huzursuzluk nedeniyle üretimin neredeyse tamamen durma ihtimali var. Burada Suudi Arabistan beklenti büyük olsa da diğerlerinin de üretim artışına destek vermesi gerekiyor. 30 Haziran toplantısında makul olan kartelin daha fazla üretim artış kararı yerine Temmuz ve Ağustos aylarında petrol üretimindeki artışları hızlandırmak için bir plan oluşturmak ve uygulamak olarak görülüyor.

Geçtiğimiz haftanın son işlem gününde yaşanan alımlarda sıkı arz koşulları etkiliydi. Ancak, yükselen faiz oranlarının küresel ekonomiyi resesyona sokabileceği ve dolayısıyla talebi azaltabileceğine dair artan endişeler sorgulanmaya devam edecek. Enerji piyasası küresel anlamda kritik dönemeçlerde verdiği abartılı tepkiler ile bilinir. Küresel ekonomide resesyon sorgulanırken ham petrolün emtia piyasasından ayrışarak konuya duyarsız kalmasını beklemek hata olur. Bununla birlikte, petrol piyasasının yaz aylarında yüksek talep ve sıkı arz koşulları ile satış yönlü hareketin sınırlı olacağı konusundaki fikir birliği devam ediyor.

Bu hafta OPEC+ toplantısı ve ekonomik yavaşlama ihtimali dışında bir hafta gecikme ile açıklanacak olan ABD resmi haftalık stok değişim rakamları fiyatlama üzerinde etkili olacak. Amerikan Petrol Enstitüsü (API) Çarşamba günü geç saatlerde 17 Haziran'da sona eren hafta için ham petrol stoklarında 5.607 milyon varil artış olduğunu açıkladı. API verilerine göre, Şubat ortasından bu yana 5 milyon varilin üzerinde ilk artış gerçekleşti. 17 Haziran ile sona eren haftada, Enerji Bakanlığı'nın Stratejik Petrol Rezervlerinden 6.8 milyon varil serbest bıraktığını düşününce talep halen güçlü. Hafta içinde açıklanacak ekonomik veriler yanında hisse senedi piyasasının seyri de ham petrol piyasasında etkili olacak. Yükselen hisse senedi fiyatları geriye düşen resesyon fiyatlaması ile ham petrol fiyatlarını yükseltebilir.

WTI ham petrol teknik görünüm

CFTF Derinlik (COT)

Teknik görünüm

Analitik verilere göre, 21 Haziran haftasının derinlik raporunda vadeli ve opsiyon piyasasında fonların net uzun pozisyon miktarı -21353 kontrat düşüş ile 383689 kontrat olarak açıklandı. WTI ham petrol piyasasında son 4 haftada fonlar net olarak -50342 kontrat satış yapmışlar. Son derinlik raporundaki pozisyonlanmaya göre fonlar 52 haftanın düşük seviyesinde net uzun pozisyon taşıyorlar. 31 Mayıs haftasının raporunda fonların son dört haftada 23 bin kontrat civarında alım yaptıklarını ve toplam net uzun pozisyon miktarının 433 bin olduğunu hatırlatalım. Bu durumda keskin bir dönüş ile satış tarafına geçen fon pozisyonlanması küresel resesyon endişesinin ham petrol piyasasına yansıması diyebilirim. Geçmiş dönemlere bakıldığında bu tarz kritik piyasa dönüşlerinde enerji piyasasının gelişmeleri abarttığını biliyoruz. Geçtiğimiz haftanın son işlem gününde yaşanan tepki alımları son 52 haftanın düşük pozisyonlanmasını bir miktar yukarı taşıtabilir. Öte yanda ABD’nin artan benzin fiyatları ile arzı artırma çabası 30 Haziran OPEC toplantısı ve Rusya’nın Çin ve İran’a iskontolu ham petrol satışının devam etmesi gibi birden fazla gelişme bir araya geldiğinde fiyatların bir süre daha yatay veya aşağı yönlü seyir içinde olacağını düşünüyorum.

Teknik olarak, 21 Haziran düşük seviyesi 101.53 dolar/varil olan yakın vade ham WTI ham petrol haftanın son işlem gününde yaşanan alımlar ile 107.62 dolar seviyesinde kapanış yaptı. Yeni haftada 50 haftalık üssel hareketli ortalama 110.30 dolar üzerinde kapanışlar ile piyasanın güç toplayamadığı ortamda 100 dolar altında 95.50 dolara doğru satış baskısı sürebilir.

Destekler: 101.50-98.00-95.50

Dirençler: 110.30-112.50-115.00

Analitik verilere göre, 21 Haziran haftasının derinlik raporunda fon kısa pozisyon miktarı -11779 kontrat artış ile -86112 kontrat seviyesine yükseldi. Son dört haftada vadeli ve opsiyon piyasasında fon kısa pozisyon miktarında toplamda -26599 kontrat artış gerçekleşti. 21 Haziran raporunda -86112 kontrat kısa pozisyon taşınıyor. Mayıs ayı sonunda yayınlanan raporda -59513 kontrat kısa pozisyon taşınıyordu ve dört haftalık süreçte 3613 kontrat kısa pozisyon kapanışı gerçekleşmişti. Rapor net bir şekilde ifade ediyor ki, Rusya’ya uygulanan ambargo Avrupa’nın doğalgaz arzına ilişkin endişeler ve düşük seviyelerdeki doğalgaz stoklarına rağmen düzeltme kaçınılmaz olunca fonlar gerekeni yapıyor. Rusya Ukrayna savaşı başladığında fonlar -90 bin kontrat civarında kısa pozisyon taşıyorlardı. Mayıs ayı sonunda 59 bin olan net kısa pozisyon miktarı 21 Haziran tarihinde -86112 seviyesine yükseldi. Küresel ekonomik yavaşlama endişesi enerji piyasası genelinde hüküm sürerken doğalgaz kenarda beklemedi. Emtia piyasası arz/talep dengesini fiyatlama özelliği ile bilinir. Ancak bu küresel ekonomik değişime duyarsız kalacağı anlamına gelmez. Çünkü ürün özelinde arz/talep dengesi üzerinde ana makroekonomik değişkenler var,

Haziran ayının ilk haftasında 9.66 dolar yüksek seviyesini gören aşırı alım bölgesinden gelen sert düzelme ile iki haftada 6.22 dolar seviyesine geriledi. Doğalgaz piyasası özelinde Rusya ambargoları ile arz tarafındaki sıkışıklık sürerken sıkı para politikaları ile artan talep yönlü endişeler enerji piyasası genelinde fiyatlara yön verdi. Doğası gereği enerji piyasası kritik eşiklerde verdiği abartılı tepkiler ile bilinir. Bu sert düşüşü destekler nitelikte doğalgaz stoklarında bir artış henüz görülmüyor. Ancak küresel olarak ekonomik verilerde yavaşlama emareleri var. ABD tarafında haftalık işsizlik başvuru rakamlarında gözlenen iyileşme hız kesti. Tüketicinin kullanılabilir gelirinde gerileme olurken hisse senedi piyasaları satıcılı seyir ile ekonomide yavaşlamayı fiyatlıyor. Geçtiğimiz haftanın son işlem gününde hisse senedi piyasasında alımlar gözlendi. Buna rağmen tek taraflı pozitif bir hikâyenin hisse senedi piyasasındaki seyri değiştireceği düşünmüyorum. Eldeki koşullar ile sadece pozitife dönen temel ekonomik görünüm mevcut satış trendini tersine çevirebilir. Doğalgaz özelinde ABD doğalgaz stokları son 5 yılın ortalamasının %15 altında görünüyor. Yine Avrupa’dan alınan son verilere göre bölgede stok kapasitesi %44 ile %47 olan makul ortalama altında kalıyor. Ancak en tepede neler olup bittiğine bakmadan ürün özelinde pozitif fiyatlamaya devam etmek imkânsız son iki haftada doğalgaz piyasasındaki satışı ve fiyatlarda geri çekilmeyi bu şekilde özetleyebilirim.

Teknik olarak, Geçtiğimiz hafta ortasında 6.97 yüksek seviyesini gören yakın vade doğalgazda kapanış 6.22 dolar olarak gerçekleşti. Önceki haftaya kıyasla hız kesmiş olmakla birlikte piyasa satıcıların kontrolündeydi. Teknik görünüm negatife döndü ve yeni haftada 6.85 dolar üzerinde kapanışlar ile piyasanın güç toplayamadığı senaryoda 50 haftalık üssel hareketli ortalama 5.50 dolar önemli destek olarak karşımıza çıkıyor.

Destekler: 6.00-5.50-4.75

Dirençler: 6.85-7.00-7.50


Ücretsiz Bülten Üyeliği için kayıt olabilirsiniz.

Burada yer alan tüm bilgi, yorum ve tavsiyeler; yatırımcıları bilgilendirmek amacı ile NCM Investment Menkul Değerler A.Ş. tarafından hazırlanmıştır. Burada yer alan bilgi, yorum ve tavsiyeler; hukuki veya mali tavsiye olarak yorumlanamaz veya yatırım danışmanlığı kapsamında değerlendirilemez. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yatırım seçenekleri, yorumlar ve tavsiyeler; kişisel görüşlere dayanmakta olup bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle sadece burada yer alan bilgilere dayanarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.